Астана, 2025 жылғы 5 тамыз
Халықаралық сауда орталығы (ХСО) Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі және «QazTrade» АҚ-мен бірлесіп, 2025 жылғы 28 шілде мен 1 тамыз аралығында шекарадағы және порттағы негізгі инфрақұрылым нысандарына іссапарлық миссия өткізді. Бұл миссияның мақсаты — маңызды өткізу пункттеріндегі операциялық қиындықтарды анықтау болды. Бағалау Еуропалық Одақ қаржыландыратын және ХСО жүзеге асырып жатқан «Ready4Trade Central Asia: Транскаспий көлік дәлізі арқылы өркендеуге ықпал ету» жобасы аясында өткізілді.
Миссия барысында команда Өзбекстанмен шекарадағы ірі өткізу пункттеріне және Ақтау теңіз портына барды. ХСО-ның құрылымдалған, көпсатылы диагностика процесінің бір бөлігі ретінде — сараптамалық талдау, жергілікті деңгейдегі бағалау және дәлелдерге негізделген талдамалық құжат әзірлеу арқылы — мамандар нақты уақыт режимінде рәсімдерге бақылау жүргізіп, кеден мен басқа шекаралық бақылау органдарының өкілдерімен құрылымдалған сұхбаттар өткізді, сондай-ақ экспедиторлармен, кеден брокерлерімен, тасымалдаушылармен және экспорттаушылармен терең консультациялар ұйымдастырды.
Алғашқы нәтижелер тәуекелдерді басқару процесі мен электрондық кезек жүйесінде қайталанатын қиындықтар бар екенін көрсетті. Бұл үйлестіруді жақсарту, жүйелердің үйлесімділігін қамтамасыз ету және деректермен алмасу хаттамаларын жетілдіру қажеттілігін айқындайды. Жиналған ақпарат рәсімдерді оңтайландыру және Қазақстанда жүргізіліп жатқан цифрландыру мен үйлестіру реформаларымен үйлестіру мақсатында нақты ұсынымдарды әзірлеуге негіз болады.
Миссия шекарадан өту уақытының болжамдылығын арттыру және мекемеаралық ынтымақтастықты нығайту қажеттілігіне ерекше назар аударды. Бұл мәселелер цифрлық интеграция, инфрақұрылым және көлік ағындарын басқару салаларындағы құрылымдық және рәсімдік олқылықтарды көрсетеді, оларды шешу үшін мақсатты реформалар қажет.
«Шекара маңындағы сауданың тиімділігі жергілікті жағдайды нақты түсінуден басталады», — деді ҚР Сауда және интеграция министрлігі Сыртқы сауда департаменті директорының орынбасары Мәдина Қажымова. «Далалық аудит тек техникалық емес, сонымен қатар тауарлардың еркін қозғалысына кедергі келтіретін институционалдық тосқауылдарды анықтауға мүмкіндік береді. Бұл — стратегиялық басымдықтарды бизнес үшін нақты нәтижелерге айналдыру жолындағы маңызды қадам».
«Жергілікті деңгейде қатысу — реформалардың іс жүзінде жұмыс істеуін қамтамасыз етудің негізгі шарты», — деді «QazTrade» АҚ басқарушы директоры Нұрлан Құлбатыров. «Бұл миссия мемлекеттік және жеке сектор субъектілерінің пікірлерін біріктіруге мүмкіндік беріп, шекарадағы тиімділікті арттыруға арналған сенімді дәлелдер базасын ұсынды. Жиналған ақпарат пен ұсынымдар Қазақстанның Сауданы жеңілдету бойынша Екінші ұлттық есебін дайындау барысында да пайдаланылатын болады. Бұл есеп биылғы жылдың соңында жарияланады деп күтілуде».
Миссия нәтижелерінің негізінде ХСО негізгі операциялық қиындықтар, саясат пен практика арасындағы алшақтықтар, сондай-ақ рәсімдерді жетілдіруге қатысты қысқа және орта мерзімді ұсынымдарды қамтитын қысқаша талдамалық құжат әзірлейді. ҚР Сауда және интеграция министрлігі мен «QazTrade» АҚ бұл ұсынымдарды Қазақстанда цифрлық және оңайлатылған шекаралық басқару жүйесін енгізу бойынша күш-жігерді қолдау үшін пайдаланады. Бұл елдің Еуразия логистикалық кеңістігіндегі маңызды транзиттік хаб ретіндегі рөлін одан әрі нығайтады.
РЕДАКЦИЯҒА АРНАЛҒАН ЕСКЕРТПЕЛЕР
Ready4Trade Central Asia: Транскаспий көлік дәлізі арқылы өркендеуге ықпал ету (2024–2028 жж.) жобасы туралы
Бұл төрт жылдық, ЕО қаржыландыратын техникалық көмек жобасы Еуропалық Одақ пен Орталық Азия арасындағы байланысты күшейтуге бағытталған. Жоба Транскаспий көлік дәлізінің операциялық тиімділігін арттыруға және Орталық Азия кәсіпорындарының халықаралық деңгейге шығуына қолдау көрсетуге бағытталған. Ол шекаралық рәсімдерді оңайлату, өңірлік үйлестіруді жақсарту, сондай-ақ микро, шағын және орта кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру арқылы өңірлік және ЕО нарықтарына қол жеткізуіне ықпал етеді.
Халықаралық сауда орталығы (ХСО) туралы
ХСО — Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ) мен Біріккен Ұлттар Ұйымының бірлескен агенттігі. ХСО дамушы және өтпелі экономикалардағы шағын және орта кәсіпорындарға жаһандық нарықтардағы бәсекеге қабілеттілікті арттыруға қолдау көрсетеді, бұл БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттары мен «Саудаға көмек» күн тәртібінің аясында тұрақты экономикалық дамуға үлес қосады.
Қосымша ақпарат: www.intracen.org
Еуропалық Одақ (ЕО) туралы
Еуропалық Одақ — адам қадір-қасиеті, еркіндік, демократия, теңдік, заң үстемдігі және адам құқықтарын құрметтеу қағидаттарына негізделген 27 еуропалық елдің саяси және экономикалық одағы. ЕО баршаға арналған тұрақты даму мен өркендеуді ілгерілету үшін жаһандық деңгейде әрекет етеді.
БАҚ-пен байланыс:
Сюзанна Пак
Аға стратегиялық коммуникациялар жөніндегі маман
Халықаралық сауда орталығы
E: pak@intracen.org
T: +41 22 730 0651