Дайджест мазмұны
- Украина керамикалық плиткалар мен натрий гипохлориті туралы қорғаныс тергеулерін бастайды
- Дүниежүзілік мұхиттар күнінде Бас директор мен Төраға балық аулауға арналған субсидияларға қатысты жаһандық ережелер қабылдайтын уақыт келді деп мәлімдеді
- ДКҰ және ЭЫДҰ Кедендік бағалау және трансферттік баға белгілеу бойынша өңірлік онлайн-семинарын өткізді
- ДСҰ мүшелері СТК келісімін қарау кезінде COVID-19 пандемиясын, климаттың өзгеруін және цифрландыру мәселесін талқылауда
- Мүшелер COVID-19-ға зияткерлік меншік саласындағы шұғыл жауап беру шаралары бар мәтінді талқылауға жақындады
- Кедей елдердегі гендерлік теңдік пандемиядан кейінгі саясатты таңдауға байланысты
Украина керамикалық плиткалар мен натрий гипохлориті туралы қорғаныс тергеулерін бастайды
2021 жылғы 4 маусымда Украина ДСҰ-ның Қорғаныс шаралары комитетіне 2021 жылғы 1 маусымда керамикалық плиткаларға қатысты қорғаныс шараларын қолдану туралы қорғаныс тергеуін бастағаны туралы хабарлады.
2021 жылғы 11 маусымда Украина ДСҰ-ның Қорғаныс шаралары комитетіне 2021 жылғы 27 Мамырда натрий гипохлоритіне қатысты қорғаныс тергеуін бастағаны туралы хабарлады.
Украинаның 2021 жылғы 4 және 11 маусымдағы хабарламаларында, басқалармен қатар, импорттаушылар, экспорттаушылар және басқа да мүдделі тараптар үшін дәлелдемелер ұсыну үшін байланыс ақпараты, мерзімдері мен рәсімдері көрсетілген.
Халықаралық сауда жөніндегі ведомствоаралық комиссияның 24.05.2021 жылғы № СП-494/2021/4411-03 шешімі туралы хабарлама «Урядовый курьер» ресми газетінің 2021 жылғы 1 маусымда № 103 жарияланды.
Халықаралық сауда жөніндегі ведомствоаралық комиссияның 19.05.2021 жылғы № СП-493/2021/4411 03 шешімі туралы хабарлама «Урядовый курьер» газетінде 2021 жылғы 27 мамырдағы № 100 жарияланды.
Қосымша ақпарат G/SG/N/6/UKR/20 және G/SG/N/6/UKR/21 құжаттарында жарияланған.
2021 жылғы 8 маусымда Дүниежүзілік мұхиттар күні қарсаңында Бас директор доктор Нгози Оконжо-Ивеала және балық аулауға арналған субсидиялар жөніндегі келіссөздердің төрағасы Колумбияның Елшісі Сантьяго Уиллс ДСҰ мүшелерін зиянды балық аулауды қаржыландыруды қысқарту туралы көптен күткен келісімге қол қоюға шақырды.
2001 жылы басталған ДСҰ-ның балық аулауға арналған субсидиялар туралы пікірталастары 2015 жылы халықаралық қауымдастық ДСҰ келісімін БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарының бірі ретінде анықтаған кезде жаңа қарқын алды. 2017 жылы Буэнос-Айрестегі ДСҰ-ның 11-ші министрлік конференциясы балық аулауға субсидиялар туралы келісім жасасу ниетін растады. Осы мандаттарға сәйкес ДСҰ мүшелері заңсыз, хабарланбайтын және реттелмейтін балық аулауға және артық қуаттар мен артық аулауға ықпал ететін балық аулауға субсидиялардың белгілі бір нысандарына тыйым салуға субсидияларды алып тастау туралы келісім бойынша жұмыс істеуде.
Келіссөздер мәтінінің жаңа жобасы өткен айда 2021 жылдың 15 шілдесіне жоспарланған министрлердің виртуалды кездесуіне дайындық аясында ұсынылды.
2021 жылғы 31 мамыр мен 3 маусым аралығында Дүниежүзілік кеден ұйымы (ДСҰ) экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымымен (ЭЫДҰ) бірлесіп кедендік бағалау және трансферттік баға белгілеу бойынша виртуалды семинар өткізді. Семинарға Солтүстік Африка, Таяу Шығыс және еуропа елдерінің кеден және салық әкімшіліктерінен 70-тен астам қатысушы қатысты.
Трансферттік баға белгілеу сол бір неғұрлым ірі кәсіпорынның бөлігі болып табылатын еншілес, үлестес немесе бірлесіп бақыланатын компаниялар алмасатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге бағаларды белгілеуге мүмкіндік береді. Трансферттік баға корпорацияларға салықты үнемдеуге мүмкіндік береді, алайда оны салық органдары даулауы мүмкін.
Аталған семинар ДСҰ/ЭЫДҰ-ның кедендік құн мен трансферттік баға белгілеу арасындағы синергияны зерделеу жөніндегі бірлескен күш-жігері шеңберінде кеден және салық әкімшіліктері үшін өңірлік семинарлар сериясының жалғасы болып табылады. Семинар барысында қатысушылар трансферттік баға белгілеу проблемасын шешу үшін кеден және салық қызметтері қабылдаған түрлі әдіснамалар туралы білуге және осы бағыттағы жұмыс тәжірибесімен бөлісуге мүмкіндік алды.
Төрт күндік бағдарлама ДСҰ-ның кедендік құн жөніндегі келісімін шолудан, ЭЫДҰ-ның трансферттік баға белгілеу жөніндегі басшылық қағидаттарынан, салық салынатын базаны бұлдырлау және пайданы салық салудан шығару схемасынан (BEPS) және тиісті тақырыптық зерттеулерден тұрды. ДКҰ үйлестірушісі байланысты тараптармен операцияларды Кедендік бағалау әдісіне және кедендік Бағалау жөніндегі техникалық Комитет қабылдаған құралдарға назар аударды. ЭЫДҰ үйлестірушісі «қол созу» қағидасына және оны қолдануға, салыстырмалылықты талдауға және трансферттік баға белгілеу жөніндегі құжаттамаға егжей-тегжейлі тоқталды.
ДКҰ мен ЭЫДҰ трансферттік баға белгілеу саласында тығыз ынтымақтастықты жалғастырады және өзара ынтымақтастықты дамыту және бизнеске жәрдемдесу мақсатында кеден және салық лауазымды тұлғалары арасында алмасу және диалог үшін платформа ұсынады.
2-4 және 9 маусымда ДСҰ саудадағы техникалық кедергілер жөніндегі комитетінің (СТК) отырысы шеңберінде ДСҰ мүшелері СТК бойынша келісімге үш жылдық шолу шеңберінде ұсынылған 20 ұсынысты талқылады. Бұдан әрі шолу алынған 31 ұсыныстың негізінде баяндама жобасын дайындауды көздейтін екінші кезеңге өтеді. Сондай-ақ, мүшелер азық-түлік өнімдеріне қатысты 86 ерекше сауда мәселелерін талқылады және т.б. мақсаты ағымдағы жылдың соңына қарай осы Келісімді имплементациялауды күшейту бойынша бірқатар ұсынымдар әзірлеу болып табылады.
СТК бойынша келісімге үш жылдық шолу
Төраға Лоуренс Сандрал Мырза (Австралия) мүшелерге Бразилия, Канада, Колумбия, Еуропалық Одақ, Филиппин, Сингапур, Қытай Тайпейі және Америка Құрама Штаттары ұсынған 31 ұсыныстың нәтижесі болған жұмысқа белсенді қатысқаны үшін алғыс айтты.
Шолу процесі Комитетке 2021-2024 жылдарға арналған жұмыс жоспарын жасауға көмектеседі. Жалпы шолу мүшелердің Комитетке жаңа жұмысқа қатысты ұсыныстарын беруінен басталады. Екінші кезең жұмыстың жаңа бағыттары бойынша ұсынымдар жинағын әзірлеуге қатысты. Мүшелер бұл шолуды 2021 жылғы қарашада комитеттің соңғы отырысына аяқтайды деп күтілуде.
ДСҰ мүшелері ұсынған ұсыныстар транспаренттілік мәселесі басым болатын түрлі мәселелерге қатысты. Басқа салаларға сәйкестікті бағалау, аккредиттеу саясаты, стандарттардың микро, шағын және орта бизнеске әсері (MMSP), электронды/онлайн сауда, киберқауіпсіздік және сандық өнімдер (жасанды интеллектіні қоса), тамақ өнімдерін бақылау үшін халықаралық стандарттарды қолдану, COVID-19 пандемиясынан алынған сабақтар, сондай-ақ климаттың өзгеруі жатады.
COVID-19 пандемиясымен байланысты СТК бойынша нотификациялар
ДСҰ Хатшылығы COVID-19 пандемиясы басталғаннан бері СТК мәселесі бойынша ДСҰ-ға 153 нотификация жіберілгенін хабарлады. Ағымдағы жылы осындай 42 нотификация жіберілді. Осы нотификациялардың негізгі міндеттері негізгі медициналық тауарларға қолжетімділікті жеңілдету мақсатында сертификаттау рәсімдерін оңайлату; медициналық тауарлардың қауіпсіздігіне кепілдік беру; техникалық регламенттердің талаптарын жұмсарту нәтижесінде тамақ өнімдеріне жеңілдетілген қол жеткізу; тірі жануарлар мен жануарлардан алынатын өнімдердің халықаралық саудасына байланысты COVID-19 тәуекелдерін жою болып табылады; сондай-ақ, COVID-19 шектеулеріне байланысты қалған ережелерді орындауды кейінге қалдыруды қамтамасыз ету.
Бұл ретте СТК нотификацияланған шараларының көпшілігі уақытша және сауда рәсімдерін оңайлату сипатында болды. Олар негізінен қашықтықтан бағалау технологиясын қолдану немесе электрондық сертификаттау сияқты сәйкестікті бағалау рәсімдерімен байланысты болды.
Нақты сауда мәселелері
Мүшелер 86 ерекше сауда мәселелерін талқылады, олардың 19-ы алғаш рет талқыланды.
Кейбір жаңа сұрақтар қоршаған ортаға қатысты мәселелерге, көміртегі шығарындыларына, қайта өңделген материалдарды пайдалануға, қауіпті химиялық заттарды жіктеуге және өсімдіктерді қорғауға қатысты. Қамтылған өнімдерге батареялар, биоотын, химиялық заттар мен пестицидтер кіреді.
Аккумуляторларға қатысты мүшелер қайта өңделген материалдарды аккумуляторлар өндірісіне қосу, кәсіпорындардың өндіріс кезінде көміртегі шығарындыларымен байланысты деректерді ашуы, сондай-ақ көміртегі шығарындыларын есептеу туралы талаптардың саудаға әсері мәселелерін талқылады.
Сондай-ақ, мүшелер биоотын қоспалары мен шығарындыларға қойылатын шектеулер көлік құралдарының экспортына қалай әсер ететінін талқылады. Қауіпті химиялық заттарды жіктеуде ғылыми жетістіктерді пайдалану туралы сұрақтар қойылды және былғары бұйымдарындағы зиянды заттарды реттеу үшін сертификаттау рәсімдері ауыр болуы мүмкін деп қауіптенді. Сондай-ақ, мүшелер пестицидтерді қолдануға шектеулер ауылшаруашылық өндірісінің, экспорттың және фермерлердің кірістерінің тұрақтылығына әсер етуі мүмкін екенін түсіндірді.
«EPing» жүйесін жаңарту
Хатшылық қазіргі уақытта 14,000-ға жуық пайдаланушы СТК және СФС – «ePing» бойынша шараларды хабарлау жүйесінде тіркелгенін хабарлады. Бұдан басқа, Хатшылық әлеуетті арттыру бойынша, оның ішінде «ePing» бойынша серіктестермен – халықаралық сауда орталығы және БҰҰ-ның Экономикалық және әлеуметтік мәселелер жөніндегі департаментімен ынтымақтастықта, сауалдарға жауап ретінде бірқатар іс-шаралар өткізеді. Жақында виртуалды оқыту бағдарламалары Багам, Бангладеш, Бутан, Сент-Люсия, Оңтүстік Африка, Вануату және Вьетнамдағы мүдделі тараптарға бағытталған.
Вьетнам 2021 жылдың сәуір айында Вьетнам тілінде «ePing» іске қосылғаны туралы ақпаратпен бөлісті, оған мемлекеттік органдар, қауымдастықтар, ХМСҚ, университеттер және тиісті ұйымдар қатысады. Бастама ХМСҚ-тың олардың экспорттық нарықтарындағы өнімдерге қойылатын талаптар туралы ақпаратқа қол жеткізуін жеңілдетуге бағытталған.
Техникалық қолдау
2021 жылғы 27 мамырда ДСҰ Хатшылығы өзінің СТК бойынша алғашқы виртуалды өңірлік дөңгелек үстелін өткізді. Аталған іс-шараға 19 елден 70 қатысушы жиналды. Талқыланған тақырыптар транспаренттілік, үш жылдық шолу, сәйкестікті бағалау бойынша қазіргі жұмыс, COVID-19 және денсаулық сақтау.
8-9 маусымда зияткерлік меншік құқықтарының сауда аспектілері жөніндегі кеңестің (ТРИПС жөніндегі кеңес) ресми отырысында ДСҰ мүшелері делегациялардың COVID-19-ға халықаралық ден қоюды жақсартуға және вакциналар мен басқа да медициналық өнімдерге тең қолжетімділікті қамтамасыз ету жөніндегі ортақ мақсатқа қол жеткізуге бағытталған ұсыныстары бар мәтінді талқылауға жақындады.
Олар екі ұсынысты, атап айтқанда ТРИПС (IP/C/W/669/Rev) келісімінің кейбір ережелерінен бас тарту туралы қайта қаралған ұсынысты талқылауға сындарлы қатысуға дайын екендіктерін білдірді.1) және ЕО-дан пандемияға байланысты қабылданған сауда саясатының шұғыл шаралары туралы ұсыныстар (IP/C/W/680).
ТРИПС келісімі бойынша кейбір міндеттемелерден бас тарту туралы ұсыныстың тең авторлары жаңартылған ұсыныс қоғамдық денсаулық сақтау шараларына айтарлықтай әсер ететін вирустық мутациялар мен COVID-19 жаңа өзгерістерінің болуын ескеретінін атап өтті. Ол вакциналар мен басқа да медициналық өнімдерге қол жетімділікті арттыру үшін өндіріс пен жеткізілімді әртараптандырудың маңыздылығын, сондай-ақ зерттеулер мен инновацияларға ынталандыруды сақтау қажеттілігін атап көрсетеді. Олар бас тарту қабылданған күннен бастап кемінде үш жыл бойы күшінде болатынын түсіндірді, егер Бас кеңестің оны тоқтату күні туралы шешім қабылдауға өкілеттігі болса. Зияткерлік меншік құқығы вакциналар мен медициналық өнімдерге тең қол жетімділікті қамтамасыз етуге кедергі келтірмеуі керек екенін мойындай отырып, мүшелер зияткерлік меншік құқығын инновацияға инвестиция салуға, сондай-ақ қатысушыларға COVID-19 жаңа штамдарымен және кез-келген басқа аурулар мен пандемиямен тиімді күресу үшін технологияны беруді лицензиялауға ынталандыру ретінде сақтай отырып қол жеткізуге болатындығын атап өтті.
Бірнеше мүшелер ЕО-ның экспорттық шектеулерді азайтуға, өндірісті кеңейтуге қолдау көрсетуге және ТРИПС келісіміндегі мәжбүрлеп Лицензиялау туралы қазіргі ережелерді қолдануды жеңілдетуге шақыратын ұсынысын қолдады, атап айтқанда, вакцинаның патентінің құқық иесімен келіссөздер жүргізу туралы талап, мысалы, пандемия сияқты шұғыл жағдайларда қолданылмауы керек.
Делегациялар мұндай талқылаудың шұғыл қажеттілігімен келісіп, төрағаны әртүрлі форматтар арқылы осы қарқынды процеске жәрдемдесуге шақырды. Төраға ТРИПС кеңесінің отырысынан кейін бірден басталатын кездесулер мен консультациялардың қарқынды кестесін қарастырады, Бас директордың COVID-19 дәрі-дәрмектеріне әділ қол жетімділік біздің заманымыздың моральдық және экономикалық проблемасы екендігі туралы ескертуін қайталайды. Төраға 21-22 шілдеге жоспарланған Бас кеңестің келесі отырысына есепті келісу мақсатында осы процесті практикада қалай ұйымдастыруға болатындығы туралы мүшелермен шұғыл түрде кеңесуге ниетті.
Кедей елдердегі гендерлік теңдік пандемиядан кейінгі саясатты таңдауға байланысты
COVID-19-дың әлеуметтік және экономикалық салдары шешілген сайын, ең аз дамыған елдердің директивалық органдары да гендерлік факторларды есепке алуды қамтамасыз етуі тиіс.
32 миллион адам өте кедейлікке ұшырады, дегенмен аз дамыған елдерде (NRS) жан басына шаққандағы COVID-19 расталған жағдайлардың саны аз болды.
Бұл елдердегі әйелдер дағдарысқа ұшырады, өйткені олар негізінен туризм, бау-бақша және тоқыма өнеркәсібі сияқты ауыр салаларда жұмыс істейді.
ЮНКТАД-тың жаңа зерттеуі және кеңейтілген интеграцияланған платформа (EIF), егер COVID-19 қалпына келтіру күш-жігерінде гендерлік мәселелер ескерілмесе, кірістер мен жалпы әл-ауқаттағы гендерлік алшақтық нашарлай береді деп ескертеді.
Гендерлік факторды ескеретін сауда саясаты қажет
«Сауда және гендерлік байланыстар: АДЕ талдауы» зерттеуінде АДЕ үкіметтеріне гендерлік аспектілерді ескере отырып, саудаға қатысты саясатты қабылдауға көмектесетін ұсыныстар берілген.
EIF басшысы Ратнакар Адхикари: «Біз әлемдегі гендерлік алшақтықты азайту үшін ұзақ жол жүруіміз керек еді, бірақ пандемия, әсіресе әйелдердің проблемалары анағұрлым ауыр болатын әлемдегі ең кедей елдерде оны одан сайын күшейтті».
Экспорттың мүмкіндіктері гендерлік тұрғыдан бейтарап емес
46 елден тұратын АДЕ-тобының экономикасы едәуір дәрежеде экспорттық тауарлардың аз санына байланысты болады.
Көптеген африкалық АДЕ үшін бұл ауылшаруашылық өнімдері мен минералдар. Басқалары үшін бұл тоқыма (көпшілігі азиялық АДЕ) немесе туристік қызметтер (шағын аралдар).
Баяндамада сауданы қайта бастаған кезде әйелдер ерлерге қарағанда аз пайда алады деген қорқыныш АДЕ негізгі экспорттық секторларындағы ерлер мен әйелдердің әртүрлі рөлдеріне байланысты екендігі айтылған.
Табиғи өнімді шаруашылықпен қолдау көрсетіледі
АДЕ-де әйелдер ауыл шаруашылығымен айналысатындардың 41%-ден 45%-ға дейінін құрайды, бірақ гендерлік сегрегация отбасы үшін азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі дәстүрлі рөліне байланысты олардың күнкөріс шаруашылығын жүргізуіне кедергі келтіреді.
Есепте үкіметтерге ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттаудың негізгі секторларында қосылған құн тізбегін құру және әйелдер тап болатын кедергілерді жоюға бағытталған саясатты әзірлеу үшін гендерлік талдау жүргізу ұсынылады.
Оларға әйелдерге несие алуға көмектесетін жер мен басқа мүлікке иелік етуге тыйым салатын әдеттегі құқық нормалары кіреді.
Формализация күтпеген салдарға әкелуі мүмкін
Қолөнер және кішігірім тау-кен өнеркәсібіндегі бейресми жұмыс, әсіресе Африкадағы әйелдер үшін маңызды табыс көзі болып табылады. Мысалы, әйелдер Гвинеядағы ұсақ тау-кен кәсіпорындарындағы жұмысшылардың шамамен 75%-ын және Малидегі жұмысшылардың 50%-ын құрайды. Алайда, олар негізінен аз төленетін тапсырмаларды орындайды.
«Әйелдер көбінесе лицензия иелері және кеншілер кооперативтері мен комитеттерінде, әсіресе Сахарадан оңтүстікке қарай Африкада елдерінде шешім қабылдаушы тұлғалар ретінде бола алмайды, сондықтан олар лицензиялар мен кооперативтерді рәсімдеуден пайда көруі екіталай», – деді Заррилли ханым.
Ең жақсы жалақы, бірақ ерлерге қарағанда аз
Өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің экспорты әсіресе азиялық АДЕ-де, сондай-ақ импортталатын материалдар экспорт алдында белгілі бір өңдеуден өтетін ерекше салаларда – қайта өңдеудің экспорттық аймақтарында (ЭҚА) жұмыс орындарын «феминизациялау» орын алған кейбір африкалық аймақтарда ерекше маңызды.
Камбоджада бұл аймақтардағы қызметкерлердің жартысы әйелдер және олар Гаити ЕЭА-дағы жұмыс күшінің 62% құрайды.
ЕЭА-да жалақы олардан тыс жерлерге қарағанда жоғары болғанымен (мысалы, Лесотода 17%), әйелдер әлі де жалақы бойынша төмен лауазымдарда жұмыс істейді, ал еңбек стандарттары жиі сәйкес келмейді.
Баяндамада үкіметтер Кәсіптік оқыту бағдарламалары сияқты еңбек нарығындағы белсенді саясатқа көбірек көңіл бөлуі керек делінген.
Туризмге жаңа көзқарас
Африка және аралдық АДЕ-де туризм әйелдерге кәсіпкерлік пен жұмысқа орналасу үшін маңызды мүмкіндіктер ұсынады.
Мысалы, Танзанияда әйелдердің 38%-ында ресми келісімшарттар жоқ. Бұл Мозамбиктегі туризм саласында жұмыс істейтін әйелдердің 46%-ына қатысты.
Өңдеу өнеркәсібіндегідей, бұл салада да лауазымдардың қарқынды сегрегациясы байқалады: ер адамдар басшылық лауазымдардың көпшілігін алады, ал әйелдер негізінен үй шаруашылығы және ас үй сияқты төмен білікті және жалақысы төмен тапсырмаларды орындайды. «Осы сектордағы гендерлік теңдік мақсаттарына қол жеткізу үшін шағын және орта кәсіпорындарға негізделген туризм моделі қажет болады», – деп атап өтті Заррилли ханым агротуризм, экотуризм және қоғамдық туризм мысалдарын келтіре отырып.