Қазақстан майлы дақылдар нарығында өз орнын нықтап келеді.
Соңғы үш жылда күнбағыс майын өндіру 2,5 есе артты,
ал экспорт көлемі 4,8 есе ұлғайды. Қапталған май импорты 11%-ға азайды.
2024 жылдың қорытындысы бойынша республика алғаш рет дүниежүзіндегі ең ірі күнбағыс майы экспорттаушы 10 елдің қатарына еніп,
8-орынға ие болды. Сонымен қатар, Қазақстан Еуропалық Одаққа күнбағыс шротының негізгі үш жеткізушісінің қатарына кірді — бұл мал шаруашылығында кең қолданылатын маңызды өнім.
Экспорттан түсетін кіріс және даму келешегі
Май, шрот және күнжара экспортының арқасында 2024 жылы Қазақстан 562 миллион АҚШ доллары көлемінде кіріс тапты.
Алдағы жылдары бұл көрсеткішті жыл сайын 2 миллиард долларға дейін жеткізу жоспарлануда.
Бұл мақсатқа жету үшін еліміз егіншіліктегі басымдықты бидайдан пайдасы жоғары майлы дақылдарға, әсіресе күнбағысқа ауыстыруда.
«Бүгінде Қазақстан ішкі нарықты толық қамтамасыз етіп отыр, бағаны тұрақтандырып, экспортты ұлғайтуда.
Біз тек өнімді экспорттап жатқан жоқпыз — біз елдің экономикалық қауіпсіздігін нығайтып,
өңірлік азық-түлік тұрақтылығының жеткізушісіне айналудамыз», — деп атап өтті
Нұрлан Құлбатыров, QazTrade компаниясының бірінші бас директорының орынбасары.
Ғаламдық нарықтағы әлеует пен мүмкіндіктер
Майлы дақылдарды қайта өңдеушілер ұлттық қауымдастығының төрағасы Ядықар Ибрагимовтың айтуынша,
дүниежүзілік май және мал азығы нарығының көлемі 43 миллион тонна — бұл қазіргі қазақстандық экспорттан 42 есе көп.
Оның пікірінше, мұндай үлкен әлеуетке қол жеткізу үшін мемлекет пен жеке сектордың жүйелі өзара іс-қимылы қажет.
2025–2027 жылдарға арналған экспорттық Жол картасы
Астанада май-тоң май саласының экспорттық әлеуетін дамытуға арналған дөңгелек үстел өтуде.
Бұл іс-шара майлы өнім экспортын дамытуға арналған үш жылдық жоспардың бастамасы болды.
Негізгі мақсат — мемлекет пен бизнестің тұрақты ынтымақтастығын жолға қою,
тұрақты диалог алаңын қалыптастырып, майлы дақылдарды өңдеуді дамыту бойынша бірлесіп шешімдер табу.
Осы бастама аясында 2025–2027 жылдарға арналған экспорттық Жол картасы әзірленеді.
Бұл құжат Қазақстанның халықаралық нарықтардағы орнын нығайтуға бағытталған.
Ұйымдастырушылар мен серіктестер
Іс-шараны Халықаралық сауда орталығы (ITC),
QazTrade Сауда саясатын дамыту орталығы және
Майлы дақылдарды қайта өңдеушілер ұлттық қауымдастығы
Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің қолдауымен ұйымдастырды.
Дөңгелек үстел Ready4Trade – Орталық Азия жобасы аясында өтіп жатыр:
«Транскаспий көлік дәлізі арқылы өркендеуге жол», жобаны Еуропалық одақ қаржыландырады.