Дайджест мазмұны
- Төраға қатысушыларды МК12 басымдықтары мен нәтижелеріне назар аударуға шақырады
- ЕО Ресей Федерациясының ДСҰ шеңберіндегі импортты алмастыру шараларына қарсы
- Коста-Рика ДСҰ-да болат шыбықтарға баж салығы туралы Доминикан Республикасына қарсы дау тудырды
- ДСҰ 2021 жылдың жетекші статистикалық басылымын шығарды
- ДСҰ буклеті ДСҰ мүшелерінің 2020 жылғы тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі, жануарлар мен өсімдіктер саулығы саласындағы қызметін жария етеді
Төраға қатысушыларды МК12 басымдықтары мен нәтижелеріне назар аударуға шақырады[1]
Бас кеңестің төрағасы Елші Дасио Кастильо (Гондурас) ДСҰ мүшелерін алдағы 12-ші министрлік конференциясының (МК12) басым мәселелеріне және оның ықтимал нәтижелеріне назар аударуға шақырды. 27-28 шілдеде Бас кеңестің отырысында сөйлеген Кастильо елшісі қыркүйек айының басында барлық бағыттар бойынша жұмысты қайта бастауға және Министрлер декларациясының жобасын дайындау бойынша консультациялар процесін кешіктірмей бастауға ниетті екенін айтты.
30 қараша мен 3 желтоқсан аралығында Женевада өтетін МК12 басталғанға дейін төрт ай қалады. Қазіргі уақытта мүшелер MK12 қарсаңында немесе кезінде нәтижеге қол жеткізуге үміттенетін көптеген мәселелермен айналысауда, соның ішінде балық аулауға зиянды субсидияларды азайту туралы келісім, COVID-19-бен күресу үшін маңызды тауарларға тез және тең қол жетімділікті қамтамасыз ету, аграрлық реформадағы прогресс және т. б. бар.
Бас Кеңес отырысының көп бөлігі ДСҰ-ның пандемияға қарсы шараларына бағытталған. Мүшелер ДСҰ-ның 25 мүшесінің сауда саясаты саласындағы бірқатар жауапты шараларды, Еуропалық Одақ пен Қытай Тайбэйінің жекелеген бастамаларын қамтитын Бас кеңестің декларациясы туралы бірлескен ұсынысын, сондай-ақ ДСҰ мүшелері тобының COVID-19 алдын алу, тежеу және емдеу жөніндегі ТРИПС келісімінің кейбір ережелерінен бас тартуға шақыруын қарады.
ЕО Ресей Федерациясының ДСҰ шеңберіндегі импортты алмастыру шараларына қарсы[2]
Еуропалық Одақ ДСҰ-дан Ресей Федерациясымен ЕО-ның импортты алмастыру бағдарламасының бөлігі болып табылатын ресейлік шараларға қатысты даулар бойынша консультациялар сұрады. Сұраныс ДСҰ мүшелеріне 26 шілдеде жіберілді.
ЕО белгілі бір мемлекеттік құрылымдардың қызметіне қатысты шаралар, сондай-ақ осы қызметті реттейтін заңдар мен қаулылар ДСҰ-ның 1994 жылғы тарифтер мен сауда жөніндегі бас келісімінің (ГАТТ), қызметтер саудасы туралы Бас келісімнің және Ресейдің ДСҰ-ға қосылуы туралы хаттаманың әртүрлі ережелеріне сәйкес келмейді деп мәлімдейді.
Атап айтқанда, Ресей Федерациясы бірқатар шаралар қабылдады, олар шектеулер мен ынталандыруларды, шетелдік ұйымдар ұсынатын импорттық тауарларды немесе қызметтерді, отандық тауарларды немесе үкіметтік емес мақсаттар үшін тауарлар мен қызметтерді сатып алу, мемлекеттік мекемелер, соның ішінде мемлекеттік кәсіпорындар, мемлекеттік қолдаумен инвестициялық жобаларды іске асыратын мемлекеттік сауда кәсіпорындары мен заңды тұлғалар аясында ресейлік ұйымдар ұсынатын қызметтерді біріктіру арқылы алмастыруға бағытталған импортты алмастырудың кең бағдарламасының бөлігі болып табылады.
Сатып алу саласындағы импортты алмастыруды реттейтін негізгі ресейлік құқықтық актілерге «Заңды тұлғалардың жекелеген түрлерімен тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алу туралы» 2011 жылғы 18 шілдедегі № 223-ФЗ Федералдық заң (223-Заң) кіреді, ол белгілі бір тұлғалардың, оның ішінде мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттік сауда кәсіпорындарының сатып алуын реттейді және Ресей Федерациясында өнеркәсіптік өнімдерді импортты алмастыру саясатын белгілейтін және 223 Заңымен реттелетін өнеркәсіптік саясат туралы № 488-ФЗ Федералдық заң (488-Заң) кіреді.
Жоғарыда аталған заңдарды, сондай-ақ жарлықтарды және т.б. тиісті мемлекеттік ұйымдар және/немесе Ресей билігі қолданылған немесе қолдана алады.
Осыған байланысты ЕО мынадай шараларға қарсы:
а) мемлекеттік ұйымдар Ресейде шығарылған тауарларды және ресейлік компаниялардың қызметтерін сатып алуға қолданатын баға преференциялары;
б) белгілі бір инженерлік өнімдерді сатып алуға алдын-ала рұқсат алу талабы;
с) ресейлік өнімдерге артықшылық беретін кейбір мемлекеттік ұйымдардың сатып алу рәсімдеріндегі отандық өнімдер үшін ең төменгі квоталар.
Коста-Рика ДСҰ–да болат шыбықтарға баж салығы туралы Доминикан Республикасына қарсы дау тудырды [3]
Коста-Рика ДСҰ-ға Доминикан Республикасы енгізген демпингке қарсы баждарға қатысты Доминикан Республикасымен даулар бойынша кеңес беруді сұрады. Бұл сұраныс ДСҰ мүшелеріне 27 шілдеде таратылды.
Коста-Рика дауланатын шаралар ДСҰ-ның демпингке қарсы шаралар жөніндегі келісімінің және 1994 жылғы тарифтер мен сауда жөніндегі Бас келісімнің (егжей-тегжейлі ақпарат WT/DS605/1[4] құжатында қамтылған) нормаларына сәйкес келмейді деп мәлімдейді.
Сонымен қатар, консультациялар өткізу туралы өтініш ДСҰ-да даудың басталуын білдіретінін атап өтеміз. Консультациялар Тараптарға осы мәселені талқылауға және одан әрі сот талқылауынсыз қанағаттанарлық шешім табуға мүмкіндік береді. Алайда, егер 60 күн өткеннен кейін консультациялар дауды реттеуге ықпал етпесе, өтініш беруші алқаның шешім шығаруы туралы өтініш жасауы мүмкін.
ДСҰ 2021 жылдың жетекші статистикалық басылымын шығарды[5]
30 шілдеде ДСҰ халықаралық сауда статистикасы бойынша «Әлемдік сауданың статистикалық шолуы» атты жыл сайынғы басылымының жаңа шығарылымын жариялады.
Жарияланымның алғы сөзінде ДСҰ Бас директоры Нгози Оконджо-Ивеала мынаны атап өтті:
«COVID-19 пандемиясының бүкіл әлем үшін жойқын салдары болды. Миллиондаған адамдар қайтыс болды, ал әлем халқының көп бөлігі, әсіресе дамушы және аз дамыған елдерде, әлі де вакцинацияланбаған. Бұл 1930 жылдардан бергі ең нашар экономикалық құлдырау, ол бүкіл әлемдегі өмір сүру жағдайлары мен бизнеске теріс әсер етті. Төтенше кедейлік пен аштық өсуде, ал жұмыспен қамту дағдарысқа дейінгі тенденциялардан әлдеқайда төмен».
«Бұл басылым әлемдік саудадағы соңғы тенденцияларды атап өтті және COVID-19-ның саудаға әсері туралы статистикалық деректер ұсынуға тырысты».
Шолуда 2020 жылы әлемдік тауар экспортының құны 8 пайызға, ал қызмет көрсету саудасы 21 пайызға төмендегені, 2020 жылдың екінші тоқсанында пандемияның ең елеулі салдары бар екендігі айтылған. 2020 жылдың ортасында сауда қалпына келе бастады, бірақ аймақтар мен секторлар бойынша үлкен айырмашылықтары болды. Тауар саудасының қалпына келуі негізінен өнеркәсіптік тауарлар саудасының есебінен болды, ал қызмет көрсету саудасы әлі де COVID-19-ға байланысты жол жүру шектеулерімен шектеліп отыр.
«Халықаралық сапарлар мен әлемдік сауданың толық қалпына келуі бүкіл әлемде COVID-19 вакциналарына тез және тең қол жетімділікке байланысты», – деді Оконжо-Ивеала Бас директоры.
Есептің талдамалық тараулары тауарлар саудасы мен коммерциялық қызметтер саудасының әртүрлі аспектілерінің егжей-тегжейлі бөлінуін көрсететін көптеген статистикалық кестелермен толықтырылған.
Есепте тауарлар саудасы туралы деректер БҰҰ Сауда және даму жөніндегі конференциясымен (ЮНКТАД) ынтымақтастықта жиналды, ал коммерциялық қызметтер туралы деректер ЮНКТАД-пен бірлесіп халықаралық сауда орталығымен (ХСО) және БҰҰ Статистикалық бөлімімен ынтымақтастықта дайындалды.
Жарияланымды мына сілтеме бойынша жүктеп алуға болады: https://www.wto.org/english/res_e/statis_e/wts2021_e/wts21_toc_e.htm.
ДСҰ буклеті ДСҰ мүшелерінің 2020 жылғы тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі, жануарлар мен өсімдіктер саулығы саласындағы қызметін жария етеді[6]
2021 жылғы 27 шілдеде шығарылған жаңа буклетте ДСҰ мүшелерінің сауда дауларының ашықтығы мен алдын алу мәселелерінде дамудың барлық деңгейлерінде белсенді қатысуы атап көрсетіледі. Буклеттегі ақпарат мүшелердің 2020 жылға арналған санитариялық және фитосанитариялық шараларды қолдану туралы келісімді (СФС жөніндегі келісім) орындауын шолуға негізделген.
СФС жөніндегі келісім ДСҰ мүшелерінің азық-түлік қауіпсіздігі, жануарлар мен өсімдіктер саулығын қорғау жөніндегі шаралар халықаралық сауданы қажет болғаннан артық шектемеуін қамтамасыз етуге бағытталған. ДСҰ-ның санитариялық және фитосанитариялық шаралар жөніндегі комитеті СФС жөніндегі келісімнің орындалуын бақылайды және мүшелер нақты сауда мәселелерін талқылайтын форум болып табылады.
Жарияланым СФС жөніндегі келісімге және СФС жөніндегі Комитетте көтерілген сауда мәселелеріне сәйкес мүшелердің хабарламалар бойынша талаптарды сақтауына назар аударады.
Жарияланымды мына сілтеме бойынша жүктеп алуға болады:
[1] https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/gc_28jul21_e.htm
[2] https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/ds604rfc_26jul21_e.htm
[3] https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/ds605rfc_27jul21_e.htm
[4]https://docs.wto.org/dol2fe/Pages/FE_Search/FE_S_S006.aspx?Query=(%20@Symbol=%20(wt/ds605/1%20))&Language=ENGLISH&Context=FomerScriptedSearch&languageUIChanged=true#
[5] https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/publ_30jul21_e.htm
[6] https://www.wto.org/english/news_e/news21_e/sps_27jul21_e.htm