Қазақстанда сүт өндіру
Сүт өндірісінің жылдық көлемінің өзгеру серпіні
Соңғы бірнеше жылда сүт өндіру оң динамиканы көрсетіп отыр. 2020 жылы пандемияға қатысты шектеу шараларына байланысты өсу қарқыны өткен жылмен салыстырғанда 0,2%-ға төмендеді, мұны шамалы төмендеу деп санауға болады.
Сүт өндірудің маусымдылығы
Өндірістің жалпы өсу үрдісіне қарамастан, көлемдердің маусымдық ауытқуы айтарлықтай тұрақтылықты көрсетуде. Өндірістің шыңы жазғы кезеңге (маусым) келеді., қысқы кезеңде (қаңтар) өндіріс төмендейді. Бұл жағдай әлеуетті экспорт көлемін жоспарлаған кезде ескеруді талап етеді.
Сүт өндіру көлемін өңірлік бөлу
Сүттің ең көп өндірісі ШҚО, Алматы және Түркістан облыстарында шоғырланған. Олардың Қытайға салыстырмалы жақындығы (шекараға жақындығы, логистика шығындылығының төмендігі) қазақстандық өнімнің ҚХР-ға экспортына ықпал етеді.
Сүт өнімдері импортының, экспортының және олардытұтынудың құрылымы
Қоюлатылмаған және қосындысы жоқ сүт және кілегей
Пандемияға қарамастан сұйық сүтті өндіру, тұтыну, экспорттау/импорттау құрылымы іс жүзінде өзгерген жоқ. Бұл ретте барлық позициялар бойынша өсім байқалады. Сондай-ақ, экспорттың импорттан асып кетуі сақталуда.
Қоюландырылған немесе қосындысы бар сүт және кілегей
Қоюландырылған сүт пен кілегей негізінен импортталатын өнімдер болып қала береді. Өндіріс пен экспорттың шамалы өсуі іс жүзіндегі көріністі өзгерткен жоқ. Пандемия кезінде бұл өнімдерді тұтыну күрт өсті, ал ол импорттың күрт өсуіне ықпал етті. Бұл өнімді тұтынудың өсуі, ең алдымен карантиндік шараларға және азаматтардың үйде болуына байланысты болуда.
Йогурт, айран
Осы жылдың алғашқы 7 айында өнімнің осы түрін тұтыну өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда айтарлықтай өсті. Бұл, сонымен қатар, карантин жағдайында тұтынудың ерекшелігіне байланысты. Барлық көрсеткіштер өсуді көрсетті, алайда, ең көбі өндіріс пен тұтыну болды.
Сары май
Сүт өнімдерінің негізгі бөлігі сияқты, май, спрэдтер мен пасталар да ішкі тұтынудың едәуір өскенін көрсетті. Бұл ретте экспорт көлемі айтарлықтай төмендеп, импорт өсті. Бұл өсіп отырған ішкі тұтынуды қамтамасыз ету қажеттілігін көрсетеді.
Сүзбе және ірімшік
Ірімшік пен сүзбе тобында өндірістің өсуіне қарамастан, ішкі тұтынудың салыстырмалы түрде өсуі байқалады. Бұл экспорт көлемінің тиісті төмендеуіне және импорттың артуына себеп болуда.
Балмұздақ және тағамдық мұз
Азық-түлік балмұздақ және мұз тобында өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда өндірістің ең көп өсуі байқалды. Бұл ішкі сұраныстың өсуіне барабар жауап болды. Осы өсім импорттың төмендеуіне және экспорттың өсуіне алып келді
Қазақстандық экспорт пен Қытай сүт өнімдері импортының қазіргі құрылымы
Қазақстандық сүт өнімінің экспорты
Экспорт көлемі өндіріс көлеміне толық тәуелді. 2019 жылы қазақстандық сүт өнімдерінің негізгі тұтынушылары Ресей – 79,4% (42,502 $мың) және Қырғызстан-7,6% (4,090 $мың) болып табылды. Сондай-ақ ірі тұтынушылар қатарына Моңғолия – 5,5% (2,951 $мың), Өзбекстан – 4,9% (2,621 $мың) сияқты елдер кіреді .
ҚХР-ға сүт өнімінің импорты
Сүт өндірісінің оң динамикасын сақтай отырып, импорт көлемінің өсуі елдегі ірі қара мал басының тұрақты көлеміне байланысты болады. 2019 жылы Қытайдағы сүт өнімдерінің негізгі импорттаушылары Жаңа Зеландия – 57.2% (3,394,733 мың доллар) және Австралия – 9.2% (543,612 мың доллар) болды. Сондай-ақ ірі жеткізушілердің қатарына Франция – 6.6% (391,655 мың доллар), Германия-6.5% (388,297 мың доллар) сияқты елдер кіреді.
Анықтама: сүт өнімдерінің экспортынталдауретінде СЭҚ ТН коды алынды (0401 – 0406 қоса алғанда)
Қытайда сүт өнімдерін өндіру
2019 жылғы деректерге сәйкес сүт өндіру бойынша әлемде 5-орын
Елде 977 500 сүт фермасы бар
Ферманың орташа мөлшері сиыр
2018 жылы Қытайда сиыр 4,25 млн бас болды, бұл 2017 жылғыдан 9,6% аз және 1996 жылғыдан 76% көп
Жыл сайын мал басының төмендеуіне қарамастан, Қытайда сүт өндірісі көлемінің оң өсу үрдісі байқалады.
Қытайдағы сүт өнімдерінің сыртқы саудасы
*2018 жылы сүт өнімдерінің импорты сүтке қайта есептегенде Қытайдың сүт нарығының жалпы көлемінің 40% – ын құрады. (Beijing oriental)
*2018 жылы Қытай Күн сайын шамамен 40 тонна сүт өнімдерін импорттайды. Бұл ретте Қытайдың екі ірі сүт компаниясы – Yili және Mengiu-күн сайын 20-25 мың тонна, яғни бүкіл импорттың жартысынан астамын сатып алады üҚытай сүт өнімдерінің импорты 2018 жылы әлемдік шикі сүт саудасының шамамен 20% – ын құрады
*2008 жылдан бастап 2018 жылға дейін Қытай сүт өнімдерінің импорты жыл сайын 23%-ға өсті. 2019 жылы сүт өнімдерінің импорты 6,5%-ға 2,97 млн тоннаға дейін өсті
*Қытайда аналардың 80% – ы ешкі сүтінің нұсқасын таңдамас бұрын дәрумендермен байытудың тиімділігі мен деңгейін тексереді
Источник: National Bureau of Statistics of China
Қытайдағы сүт өнімдерінің сыртқы саудасы
Еуропа елдерінде өндірілетін қауіпсіз азық-түлік имиджіне сәйкес, қытай тұтынушылары импорттық өнімдерге ең жақсы сапасы, денсаулық және қауіпсіздік үшін сенеді
Ірімшік тұтынудың өсу тенденциясы еуропалық өмір салтының жалпы тенденциясымен және Қытай тұрғындары арасында Еуропалық тағамдардың танымал болуымен байланысты
2018 жылы Қытай әлемдегі № 1 құрғақ сүтті импорттаушы болды (Beijing oriental)
2020 жылдың наурыз айында пандемияға қарамастан, Қытайға сүт өнімдерінің импорты табиғи тұрғыдан 10%-ға өсті, 2020 жылдың қаңтар-наурыз айларында импорт 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,3%-ға өсті. Сары май импорты 99,7%-ға, ірімшік-25,8%-ға өсті, бұл ретте құрғақ сүт импорты (СОМ және СЦМ) 6,4% – ға төмендеді.
Қытайда сүт өнімдерін өндіру
Өз кезегінде, 2020 жылдың бірінші жартыжылдығында Қытайда шикі сүт өндірісі 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 7,9%-ға өсті. 2020 жылғы қаңтар-маусым кезеңінде 14,31 млн.тонна (ақуыздың орташа көрсеткіштері-3,25%; май-3,85%, соматика 330 мың).
2018 жылы Қытайда сүт өндіру көлемі 29,37 млн. тоннаны құрады,
2017 жылдан 1%-ға аз, 1996 жылмен салыстырғанда 5 есе артық.2005 жылдан бастап 2018 жылға дейінгі кезеңде Қытайда шикі сүтті қайта өңдеу 14,77 млн.тоннаға өсті және бұл өсуге импорттың үлесі 78%-ды құрады. (Beijing oriental).
2019 жылы Қытайда шикі сүттің орташа бағасы 100 кг үшін 54,5-56,4 долларды құрады (май – 3,85%, ақуыз – 3,27%), орташа құны 100 кг үшін 47,6-48,6 долларды құрады.Пандемияға байланысты 2020 жылдың қаңтар-ақпан айларында сүт өңдеу көлемі 17% – ға төмендеді.
CAAS Қытайда шикі сүт өндірісі 2028 жылға дейін 65 млн.тоннаға дейін өседі деп болжайды. (Beijing oriental).
Сүт өнімдерінің негізгі компаниялардың Қытай нарықтарындағы үлесі (%)
Қытайдағы сүт өнімдері нарығының мөлшері
Соңғы бес жылда Қытайдағы сүт өнімдері нарығы 19,3% – ға өсті
Қытайда сүт өнімдерін өткізу түрлерінің үлесіе (%)
Қытай Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, сүт өнімдерін сату тұрғысынан қазіргі заманғы гипермаркеттер мен электрондық коммерция арқылы сату үрдісі артып келеді және өз кезегінде дәстүрлі шағын дүкендерде сату айтарлықтай төмендейді.
Қытайға экспорт
ҚХР-ға сүт өнімдерін экспорттау құралдары бойынша шикізаттық емес тауарлар саудасын кеңейту
ҚР АШМ мен ҚХР МТУ арасындағы ҚР АШМ 2019 жылғы 20 тамыздағы № 306 бұйрығымен бекітілген ҚР-дан ҚХР-ға экспортталатын сүт өнімдеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар туралы хаттамаға сәйкес ҚХР аумағына мынадай сүт өнімдерін әкелуге рұқсат етілген : сиыр, қой және ешкі сүті және сүт өнімдеріне, сондай-ақ құрғақ түйе сүтіне рұқсат етілген.
Сүт өнімдеріне мынадайтүрлері кіреді: пастерленген, стерильденген, модификацияланған сүт, қышқыл сүт өнімдері, ірімшікжәне балқытылған ірімшік, кілегей, май, сусызсүт майы, қоюландырылған сүт, қант қосылған және қантсыз қоюландырылған сүт, құрғақ сүт сарысуыжәне құрғақ сарысуы бар ақуыз, құрғақ сиыруызы, казеин, сүт минералдары, жаңа туған нәрестелерге арналған сүт қоспалары, олардың премикстері (немесенегізгіұнтақ), сондай-ақ түйе сүті және т. б.
Неліктен Қытайға экспорттау керек?
*Қытай сүт өнімдерінің халықаралық импортының 25% сатады
*2019 жылы ҚХР сүт өнімдерін $63 млрд-қа тұтынған. оң динамика сақталады және 2024 жылға қарай тұтыну $84 млрд (жан басына шаққанда 18,1 кг) болады
*Импорт құны 10,65 миллиард долларға жетті, бұл өткен жылмен салыстырғанда 14,80% – ға көп және өсуді жалғастыруда
*Қытай өндірісі әлі де ішкі сұранысты қанағаттандыра алмайды. Мұндай жағдайларда тұтынушылық сұранысты қанағаттандыру үшін импорт шұғыл түрде қажет.
*Қытайда дұрыс тамақтану үрдісіне байланысты экологиялық таза өнімдердің танымалдығы артып келеді
ҚР АШМ мен ҚХР ҚТУ арасындағы сүт өнімдеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар туралы хаттамаға сәйкес негізгі талаптар
Қазақстан Қытайға экспорттайтын шикі сүт, сүт өнімдері тек Қазақстаннан шығуы тиіс. Егер Қазақстан экспорттайтын сүт өнімдерінің сүт ингредиенттері Қазақстаннан басқа кез-келген елден (аймақтан) шыққан болса, сүт ингредиенттері шыққан ел Қытайға тиісті сүт ингредиенттерін экспорттауға құқылы болуы керек.
Қытайға экспортталатын сүт өнімдері үшін шикі сүтті қамтамасыз ету үшін пайдаланылатын сүт бағытындағы мал мынадай шарттарға сәйкес келуі тиіс.
а) келесі шарттарға сәйкес келетін фермалардан шыққан:
– сүт фермалары сүт жинау уақытынан кемінде 1 ай бұрын аусылмен жұқпаған немесе жұқтырды деп күдіктенбейді;
– сүт фермаларында шикі сүт жинау кезінде Сібір жарасы клиникалық түрде байқалмады;
– сүт фермалары туберкулезден босатылады;фермалар ҚР АШМ бақылауында;
– фермалар мен оған іргелес аумақтар ХЭБ Кодексіне және Қазақстанның ветеринариялық ережелеріне сәйкес жануарлардың ауруға шалдығуы себебінен карантиндік шектеулерге ұшыраған жоқ.
–b) Қазақстан мен Қытай тыйым салған мал азығын алмаған.
–c) ҚР АШМ әзірлеген қалдық заттар мониторингінің ұлттық жоспары орындалады және өндірушілер шикі сүтке зерттеу жүргізуі тиіс.
Анықтама: қалдық заттар мониторингінің ұлттық жоспарына және шикі сүтті зерттеу нәтижелеріне сәйкес Қытайға экспортталатын ветеринариялық препараттар, пестицидтер қалдықтарының, сондай-ақ сүт өнімдеріндегі басқа да уытты және қауіпті заттар қалдықтарының деңгейі Қазақстан мен Қытай белгілеген ең жоғары шектерден аспайды.
Инспекцияға қойылатын негізгі талаптар
Қазақстанның ресми инспекторлары мыналарды қамтамасыз етеді:
a): Қазақстанның ресми ветеринарлары сүт фермаларына ресми бақылау (инспекция) мен карантинді жүзеге асырады, одан Қазақстан заңдары мен нормативтік актілеріне сәйкес Қытайға экспортталатын сүт өнімдері үшін шикі сүт түседі
b) қалдық заттар мониторингінің ұлттық жоспарын зерттеу нәтижелеріне және Қазақстанның шикі сүтін зерттеу нәтижелеріне сәйкес ветеринариялық препараттар, пестицидтер қалдықтарының, сондай-ақ сүт өнімдеріндегі басқа да уытты және қауіпті заттар қалдықтарының деңгейі Қазақстан мен Қытай белгілеген ең жоғары шектен аспайды
c) шикі сүттің құрамында уыз жоқ (ірі қара малдың уыз ұнтағын қоспағанда), антибиотиктерді қолдану кезінде және тоқтату кезеңінде алынған сүт немесе бүлінген сүт
d) өнім мынадай өңдеу рәсімдерінің біріне жатады:
*Стерилизация процедурасынан өткен (ультра жоғары температура UHT) ең төменгі температура 132 ° С, кем дегенде 1 секунд, немесе
*егер сүттің рН мәні 7.0-ден төмен болса, онда кем дегенде 15 секунд ішінде ең төменгі температурада 72°с Стерилизация процедурасынан өтті (Жоғары температуралы қысқа мерзімді HTST) немесе
*егер сүттің рН мәні 7.0 немесе одан жоғары болса, онда HTST процедурасы екі рет қолданылады
e) сүт өнімдерін Қазақстанның өндірушілері Қазақстанның құзыретті органдарының қадағалауымен өндіреді және Қазақстанның заңнамасы мен нормативтік актілеріне сәйкес келеді
f) өнімдер Қытай азық-түлік қауіпсіздігі стандарттарына сәйкес келеді және қауіпсіз, таза және адам тұтыну үшін жарамды болып табылады
g) жоғарыда аталған талаптардың қандай да бір бұзылуы анықталған жағдайда, ҚР АШМ ҚХР ГТҚ-ны дереу хабардар етеді және тиісті өндірушінің кез келген өнімінің экспортын тоқтата тұрады, себептерін қадағалайды және тексереді және контаминациялануы мүмкін өнімді қайтарып алуды қоса алғанда, тиісті түзету шараларын қабылдайды
Буып-түюге және ветеринариялық сертификатқа қойылатын негізгі талаптар
Орау
Қытайға арналған сүт өнімдері халықаралық стандарттарға сәйкес келетін жаңа материалдармен оралып, оралады. Сыртқы қаптамада спецификация, шығарылған орны (көрсетілген ел/облыс/қала), тауардың мақсаты, атауы, салмағы, өндірушінің атауы, тіркеу нөмірі, өнім партиясының нөмірі, сақтау шарттары, шығарылған күні Қытай және ағылшын тілдеріндегі жарамдылық мерзімі көрсетіледі
Ішкі қаптама Қытай заңнамасына сәйкес келеді және жапсырмада шығарылған елі, тауардың атауы, өндірушінің тіркеу нөмірі, өндірушінің атауы, мекен-жайы мен байланыстары, өндірілген күні мен жарамдылық мерзімі, сондай-ақ өнім партиясының нөмірі көрсетіледі
Буып-түю, сақтау және тасымалдау процесінде Қытайға экспортталатын сүт өнімдері гигиеналық талаптарға сай болады және улы және қауіпті заттармен ластанудан қорғалған болады. Контейнер оған өнім тиелгеннен кейін тіркелуі керек және толтыру нөмірі ветеринариялық сертификатта көрсетіледі. Өнімдерді орау тасымалдау кезінде орналастырылмайды, ашылмайды немесе ауыстырылмайды.
ВЕТЕРИНАРЛЫҚ СЕРТИФИКАТ
Қытайға экспортталатын сүт өнімдерінің әрбір жеткізілімі сүт өнімдерінің барлық көрсетілген талаптарға, сондай-ақ Қазақстан мен Қытайдың жануарлар денсаулығы мен халық денсаулығын қорғау жөніндегі қағидаларына сәйкес келетінін растайтын бірегей ресми ветеринариялық сертификатпен сүйемелденетін болады. Қазақстанның ресми сертификаты Қазақстанның өндірушілері өндірген және қайта өңдеген сүт өнімдеріне ғана қолданылатын болады.
Ветеринариялық сертификат қазақ, орыс, қытай және ағылшын тілдерінде жасалуы тиіс. Сертификаттың форматы мен мазмұны өзара расталуы және алдын ала екі тараппен келісілуі тиіс.
Ветеринариялық сертификат өзгертілмейді және ресми инспектордың ресми мөрі мен қолы болады, ал баратын жері қытай болады.
Қазақстандық кәсіпорындарды ҚХР Бас кеден басқармасының тізіліміне енгізу үшін кәсіпкерлердің іс-қимыл алгоритмі
1.Кәсіпкер АШМ Ветеринарлық бақылау және қадағалау комитетіне (ВБКК) немесе ВБКК аумақтық бөлімшесіне кәсіпорынды ҚХР ГТҚ ТІЗІЛІІМІНЕ – ҚХР-ға өнім жеткізуге құқығы бар тіркелген шетелдік кәсіпорындардың тізіміне қосуға сұрау жібереді.
2.ВБҚК кәсіпкерге өтінімді толтыру үшін сауалнаманы жібереді, содан кейін кәсіпкер толтырған сауалнаманы тексереді және толықтырады.
3.ВБҚК облыстық аумақтық инспекциясы (ВБҚК ОАИ) кәсіпорынның кәсіпкер мәлімдеген ақпараттың сәйкестігіне алдын ала инспекция жүргізеді.
4.ВБҚК ОТИ алдын ала инспекция қорытындылары бойынша оң қорытындыны АШМ КББ-не жібереді.
5.АШМ ВБҚК ҚХР ГТҚ-ға өнімнің осы түрі бойынша бірнеше кәсіпорынның сұрауын, сауалнаманы, ҚР ветеринарлық қызметінің кепілдігімен ТІЗІЛІМГЕ қорытындылары бойынша алдын ала инспекцияның оң қорытындысын жібереді
6.ҚХР ГТУ ұсынылған материалдарға құжаттық талдау жүргізеді, оның қорытындысы бойынша ҚР ветеринарлық қызметінің кепілдігімен ТІЗІЛІМГЕ енгізу немесе ГТУ көшпелі инспекциясын жүргізу туралы шешім қабылданады
7.ҚХР ГТУ ҚР ветеринарлық қызметінің кепілдігімен ТІЗІЛІМГЕ кіреді (мысалы, сүт және сүт өнімдері) немесе ГТУ бірнеше кәсіпорынға көшпелі инспекция жүргізеді, инспекция қорытындысы бойынша инспекцияның оң қорытындысы болған жағдайда ТІЗІЛІМГЕ енгізеді
8.ҚХР ГТУ ҚХР-ға өнім жеткізуге құқығы бар кәсіпорындардың ТІЗІЛІМІН жариялайды
9.Кәсіпорны ТІЗІЛІМГЕ енгізілген кәсіпкер тауар партиясын экспорттауға рұқсат, мал шаруашылығы өнімдерін экспорттауға арналған ветеринариялық сертификат алады
ҚХР-ға сүт өнімдерін экспорттауға рұқсаты бар қазақстандық кәсіпорындар
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі мен ҚХР Бас кеден басқармасының белсенді ынтымақтастығының нәтижесінде қазіргі уақытта ҚХР-ға сүт өнімдерін жеткізу құқығы бар 6 сүт өңдеу кәсіпорны сертификатталды және тізілімге енді.
ҚХР-да кедендік ресімдеу үшін қажетті құжаттар
Қазақстаннан әкету үшін кедендік ресімдеу үшін қажетті құжаттар :
Ø құрылтай құжаттарының көшірмелері; экспорттық келісімшарт (сатып алу-сату туралы келісімшарт)
Ø мәміле паспорты-келісімшарттың есептік нөмірін алу (банкте ресімделеді)
Ø шот-фактура/инвойс
Ø көлік жүкқұжаты – CMR, RWB или AWB (я логистика компаниясы береді)
Ø орау парағы (өнімді шығарушы ұсынады)
Ø тауардың СЭҚ ТН кодын растайтын құжат (өнімді өндіруші немесе сараптама ұйымы ұсынады)
Ø экспорттық бақылаудан өткенін растайтын құжаттар (мысалы, ветеринариялық сертификат); тауардың шығу тегі сертификаты
ҚХР-ға әкелу кезінде кедендік ресімдеу үшін қажетті құжаттар:
Экспорттық келісімшарт т (сатып алу – сату туралы келісімшарт);
Ø шот-фактура/инвойс
Ø көлік жүкқұжаты– CMR, RWB или AWB;
Ø орау парағы
Ø тауардың СЭҚ ТН кодын растайтын құжат
Øтамақ өнімдерінің қауіпсіздігін растайтын құжаттар (ветеринариялық сертификат)
Ø тауардың шығу сертификаты
Ø жапсырманың түпнұсқасы және оның қытай тіліне аудармасы
Ø қытай тіліне аудармасы бар құрамы, тағамдық және энергетикалық құндылығы (COA)
Ø сынақ хаттамасы және оның қытай тіліне аудармасы (Analysis report)
Ø өндіріс күні туралы сертификат(Certificate of bottling date)
ҚХР-ға импорттау кезіндегі баждар мен салықтар түріндегі шығындар
ҚХР-ға сүт өнімдерін экспорттау алгоритмі
1. Экспорт құқығын алу
Бұл тармақ «Қазақстандық кәсіпорындарды ҚХР Бас кеден басқармасының тізіліміне енгізу үшін кәсіпкерлердің іс-қимыл алгоритмі» бөлімінде егжей-тегжейлі және дәйекті түрде жазылған
2. Экспортқа дайындық
2.1. Өндіруші CNAS аккредиттеген сертификаттау органдарында ҚХР мемлекеттік стандарттарының талаптарына сәйкестігін растауды жүргізеді
2.2. Бағалау қорытындылары бойынша сәйкестік сертификаты беріледі
2.3. ҚХР-да тіркелген импорттаушымен келісімшарт жасасу. Импорттаушы импортқа карантиндік рұқсат алуы керек
2.4. Арнайы тамақ өнімін SAMR тіркеу
2.5. Азық-түлік өнімдерін таңбалау және орау бойынша ҚХР мемлекеттік стандарттарының талаптарына сәйкес CIQ-де жапсырманы тіркеу, GB 7718-2011
3.Өнімді ҚХР әкелу
3.1. Ветеринариялық сертификат алу үшін өндіріс орналасқан жердегі КББ аумақтық басқармасына өтініш
3.2. ҚХР-ға тауарды әкелу туралы CIQ-ке алдын ала хабарлама жіберу ұсынылады
3.3. ҚХР-ға әкелу пункттерінде әкелінетін тауарларға инспекция жүргізу барлық ілеспе құжаттарды тексеруді, салыстырып тексеруді, тексеріп қарауды, заттаңбаны тексеруді, карантинге қоюды және қажет болған жағдайда сынама алуды қамтиды
3.4. Инспекция сәтті өткен жағдайда, өнімге ҚХР-ға кіруге рұқсат етіледі
Қытайға экспорт бойыншақорытындылар
Неліктен қазақстандық өнім үшін ҚХР нарығына экспорт аса маңызды?
Ет-сүт өнімдері Қазақстан әлемдегі ең үздіктердің бірі болып саналады. Сүт номенклатурасы бөлігінде бұл екі негізгі факторға байланысты : •Біріншіден, сүттің 78%-ға жуығы жеке қосалқы шаруашылықтар есебінен өндіріске түседі. Бұл өнімнің микробиологиялық құрамының маңызды көрсеткіштеріне қол жеткізуге мүмкіндік беретін жануарлардың сүті. •Екіншіден, мал жаюдың елеулі алаңдары жеткілікті табиғи азықтық базаны, сондай-ақ өнімнің экологиялылығының жоғары көрсеткіштерін қамтамасыз етеді.
Қытай халқының әл-ауқатының деңгейі үнемі өсіп келеді және 2014 жылмен салыстырғанда 2019 жылға қарай 46%-ға өсті
Нарықтың өсуінің негізгі қозғаушы күші – дұрыс тамақтану үрдісі
PWC компаниясының деректері бойынша қытай нарығында сүт өнімдерінің орташа жылдық өсу қарқыны (СГТР) мынаны құрады:
•Сүт – 4.70%
•Сұйық тамақ – 17.30%
•Соя сүті және соя сусындары – 6.70%
•Йогурт – 7.40%
•Сүт және соя десерттері – 8.50%
•Сүзбелер – 10.40%
•Сары май және майлы спредтер – 8.70%
Кілегей – 7.20%
Қытай нарығында белсенді дамып келе жатқан санаттар – сұйық йогурт пен ірімшіктер